Ustawą z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw w sposób znaczący znowelizowano rozdział 2b ustawy o transporcie kolejowym, który dotyczy szczególnych zasad i warunków przygotowania inwestycji dotyczących linii kolejowych.
Szczególnie istotna jest zmiana art. 9o ust. 1 polegająca na rozszerzeniu legitymacji do wystąpienia z wnioskiem o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej. Uprzednio legitymacja przysługiwała jedynie PKP PLK SA, natomiast od 25 lutego 2015 r. przymiot wnioskodawców uzyskały właściwe jednostki samorządu terytorialnego (dalej jst). Co należy rozumieć przez właściwą jst nie zostało sprecyzowane, jednakże należy zakładać, iż nade wszystko będzie to jst właściwa terytorialnie. Ze względu na to, iż ustawy o samorządzie gminnym, powiatowym i województwa do zadań każdej z kategorii jst zaliczają zadania publiczne w zakresie np. transportu zbiorowego należy stwierdzić, iż właściwość rzeczowa nie stanowi tutaj wyróżnika właściwości danej jst.
Należy zakładać, iż w przypadku lokalizacji linii kolejowej, która ma przebiegać przez terytorium kilku gmin, każda z nich będzie musiała wystąpić z wnioskiem o wydanie przedmiotowej decyzji dla fragmentów inwestycji znajdujących się na terenie danej gminy. Kolejnym pytaniem jest – czy wnioskodawcą zamiast poszczególnych jst mógłby być ich związek np. związek gmin lub związek powiatów? Wykładnia celowościowa wydaje się przemawiać za tego typu rozwiązaniem, ale jest ona sprzeczna z literalnym brzmieniem znowelizowanego art. 9o ust. 1.
Wydaje się zatem, iż celem którym kierował się tutaj ustawodawca było ułatwienie lokalizacji linii kolejowych przez województwa lub też duże ośrodki miejskie (miasta na prawach powiatu).
Ze zmian, które mają na celu wyraźne przyśpieszenie procedowania w sprawie należy wskazać na wymóg załączenia do wniosku wykazu nieruchomości lub ich części, które planowane są do przejęcia na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, zawierający oznaczenia działek według katastru nieruchomości lub map z projektami podziału nieruchomości oraz powierzchnie tych działek. Takie rozwiązanie pozwala na precyzyjne określenie obszaru na jakim linia kolejowa będzie lokalizowana, co znalazło swoje odzwierciedlenie w treści art. 9q ust. 1 pkt 7 ustawy w brzmieniu znowelizowanym, określającym kolejną konieczną składową decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.
r. pr. Bartłomiej Jonczyk, 23 kwietnia 2015 r.