Mocą ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (t.j. Dz. U. 2017 poz. 1023) ustanowiono rewitalizację nowym zadaniem własnym gmin. Środki na jego realizację mogą pochodzić w szczególności z funduszy unijnych – działania rewitalizacyjne zostały przewidziane w Regionalnych Programach Operacyjnych wszystkich województw.
Rewitalizacja łączy różne działania, wśród których można wymienić w szczególności prace inwestycyjne związane z zagospodarowaniem przestrzeni publicznej powszechnie dostępnej, funkcjonalnie powiązanej z obiektami poddawanymi rewitalizacji, a także prace prowadzące do przywrócenia lub nadania nowej funkcji, obejmujące m.in. lokale przeznaczone do prowadzenia działalności gospodarczej (np. przez podmioty ekonomii społecznej) czy działalności kulturalnej, a także lokale wchodzące w skład zasobu mieszkaniowego gminy.
Jak się okazuje, pozyskanie wsparcia finansowego na rewitalizację budzi jednak wątpliwości w kontekście pomocy publicznej, która co do zasady jest zabroniona. Zgodnie z art. 107 ust. 1 Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana) z dnia 13 grudnia 2007, z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w Traktatach, wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi.
W poprzedniej perspektywie finansowej UE 2007-2013 problem pomocy publicznej w rewitalizacji został rozwiązany poprzez dokonanie przed Komisją Europejską notyfikacji pomocy publicznej na działania rewitalizacyjne w Polsce jako programu pomocowy nr N 470/2008.
Aktualne podejście do pomocy publicznej w rewitalizacji różni się w Regionalnych Programach Operacyjnych dla poszczególnych województw. Tytułem przykładu można wskazać, iż w województwie pomorskim pomoc publiczną można zalegalizować wyłącznie w oparciu o:
1) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 5 sierpnia 2015 r. w sprawie udzielania pomocy inwestycyjnej na infrastrukturę lokalną w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014-2020;
2) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 28 sierpnia 2015 r. w sprawie udzielania pomocy inwestycyjnej na kulturę i zachowanie dziedzictwa kulturowego w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014-2020;
3) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 19 marca 2015 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014-2020.
Natomiast w województwie opolskim pomocy publicznej można udzielić jedynie na podstawie aktów prawnych wskazanych w p. 1 i 3, a w województwie świętokrzyskim – w p. 2 i 3.
W województwie łódzkim podstawę legalizacji pomocy publicznej w rewitalizacji wskazano najszerzej – udzielenie wsparcia ma być zgodne z właściwymi przepisami prawa unijnego i krajowego obowiązującymi w momencie jego przyznawania. Zarząd Województwa Łódzkiego dopuścił również udzielenie pomocy publicznej w formie rekompensaty z tytułu wykonywania usługi w ogólnym interesie gospodarczym (tzw. UOIG) w oparciu o Decyzją Komisji z dnia 20 grudnia 2011 r. Co więcej, zastrzeżono również możliwość podjęcia decyzji o indywidualnej notyfikacji planowanego wsparcia.
Powyższe zestawienie jasno pokazuje, że województwa przyjmują różne strategie w zakresie legalizacji pomocy publicznej. Czas pokaże, która z nich była najlepsza.
Joanna Boguska, prawnik, 06.07.2017